GERÇEK KÜLTÜR, SANAT VE SPOR DERNEĞİ’NİN KURULUŞU VE ETKİNLİKLERİ
“GERÇEK” Kültür Güzel Sanatlar ve Spor Derneği, Priştine’de zengin Türk kültür, yazın, sanat ile gelenek ve göreneklerinin günümüze kadar korunması ve muhafaza edilmesinde çok önemli bir rol oynamış bir derneğimizdir. İlk kuruluş günlerinde “Yeni Hayat” Derneği olarak kurulan Priştine halkının bu Türk Derneği, 1969 yılında ad değişikliğine giderek “Gerçek” Kültür Güzel Sanatlar Derneği adını almış ve günümüze kadar bu adla zengin faaliyetlerini sürdürmektedir.
* * *
İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra oluşan yeni Yugoslavya çerçevesinde, o dönemki adıyla Kosova Metohiya Özerk Bölgesi’nde yaşayan Türkler açısından bakıldığı zaman 1951 yılı özel bir önem arz etmektedir. Çünkü, 1941 ila 1951 yılları arasında Kosova’da mevcut sivil kütük kayıtlarında hiç bir Türke rastlanmaz; bu dönemde Türk anne ve babadan doğan çocuklar nüfus kütük defterlerine Arnavut olarak kaydedilmiştir. Öte yandan Osmanlı döneminden kalma Priştine’nin 13 camisin tamamında vaazlar Türkçe yapılırdı. 1951 yılında Priştine Lap Camisi semtinde cematin çoğunluğunu köyden inenler oluşturduğu ve Türkçe anlamadıkları için bu cami imamı, Mula Ali Ruşa, Kosova Meşihatına (Diyanet İşlerine) başvurarak, Priştine’nin Lap Camisinde vaazlerin Arnavutça yapılması için bir dilekçe vermiş, cematin bu istemi doğrultusunda karar alınarak bu camiide vaazler bu tarihten itibaren Arnavutça yapılmaya başlamıştır.
* * *
Sovyet bloktaki ‘demir perde’ ülkeleri ile 1948 yılında yollarını ayıran Yugoslavya ve dönemin lideri Tito, Arnavut, Sırp ve Karadağlılar yanı sıra Kosova’da Türklerin de yaşadığını kanaat ettikten sonra onların resmi olarak tanınması için gerekenlerin yapılması yönünde talimat vermiştir. Bunun bir sonucu olarak 1951 yılından itibaren Kosova’da Türk dilinde okulların açılıp eğitimin düzenlenmesi, Türk Kültür Sanat Derneklerinin kurulması ve Priştine
Radyosu çerçevesinde Türk dilinde haber ve müzük yayınlarının başlaması kararı alındı
Konu ile ilgili politik kararın alınması ardından Kosova’da Türk dilinde eğitim – öğretim başladı, Türklerin yaşadıkları belediyelerde Türk dilinde okullar açıldı. Aynı zamanda Türk ahalinin çoğunlukla yaşadığı yerlerde Türk Kültür Sanat Dernekleri kurulmaya başladı. Şöyle ki 1951 yılından itibaren Priştine, Prizren, Mitroviça, İpek, Gilan ve Vıçıtırın belediyelerinde Türk öğrencileri kendi anadillerinde eğitim almaya başlamış ve bu kentlerde Türk Kültür Güzel Sanatlar Dernekleri bir biri ardından kurulmaya başlamışlardır.
DERNEK VE FESTİVALLER
Derneğimiz kuruluşundan bugüne kadar çok sayıda yerli ve uluslararası festivallere katılmıştır. Kosova’da yapılan tüm festivallerde ödül alan derneğimiz, yerli, otantik ve güzel halk danslarımızı mükemmel bir şekilde tanıtmıştır. Ayrıca derneğimiz kimi yurt dışı festivallere de katılmıştır. Balkan ülkeleri ve ana ülkemiz Türkiye’deki birçok festivallere katılan “Gerçek” orada hem Türk halkı danslarını hem de Kosova’yı temsil etmiştir.